I nie będzie tutaj o wiedzy, doświadczeniu, prywatnym gabinecie psychologicznym i tak dalej. Dzisiaj będzie o ważnych kwestiach, o których często się zapomina przed podjęciem pierwszej pracy, a w mojej opinii są niezwykle ważne. Przede wszystkim zapewniają nam one poczucie bezpieczeństwa, większego merytorycznego przygotowania, przestrzegania zasad i prawa, a poza tym ułatwiają i usprawniają one naszą pracę, co również wpływa na jakość naszej pracy, a jak wiadomo, jest ona bardzo ważna.
W tym artykule czeka na Ciebie niespodzianka, a nawet trzy!
- Wzór kontraktu psychologicznego,
- Wzór zgody rodziców na spotkanie z psychologiem,
- Wzór RODO, czyli zgody na przetwarzanie danych osobowych.
Te trzy niezwykle ważne dokumenty możesz pobrać zupełnie za darmo!
Teczka z narzędziami do pracy z klientem
Teczka z narzędziami do pracy z klientem jest czymś co można zacząć kompletować już na studiach. Podczas studiowania wielu wykładowców podrzuca jakieś gotowe techniki pracy w różnych obszarach. Ty również czytając książki psychologiczne trafiasz na ciekawe techniki pracy z klientem, z których możesz korzystać. Jeśli coś szczególnie wpadnie Ci w oko, zrób ksero i wrzuć do swojej teczki. Możesz również przejrzeć techniki terapeutyczne, które ja dla Ciebie przygotowałam, znajdziesz w tym dziale szczegółowy opis każdej techniki razem z przykładami, a dodatkowo możesz zupełnie za darmo pobrać wersję do wydruku -> techniki pracy z klientem. Niezależnie czy pracujesz w gabinecie, szkole, czy gdziekolwiek indziej, warto taką teczkę mieć zawsze przy sobie, ponieważ poszerza to Twój wachlarz możliwości pracy z klientem, zawsze możesz dać jakieś narzędzie klientowi do domu np. w ramach pracy domowej, a poza tym taka teczka wypchana narzędziami pracy daje nam poczucie bezpieczeństwa – dzięki temu masz dużą możliwość pracy z klientem, dzięki czemu nie musisz się obawiać, że nie będziesz wiedzieć co z klientem zrobić w gabinecie.
Lista numerów do innych specjalistów – przekierowywanie klientów
To prawdopodobnie jedna z najważniejszych, jeśli nie najważniejsza rzecz, którą powinniśmy mieć – lista numerów/adresów mailowych do innych specjalistów. Może zdarzyć się tak, że przyjdzie do nas klient chcący pracować nad obszarem, którym my się nie zajmujemy np. ja w ogóle nie pracuję z uzależnieniami i jeśli uważam, że klient, który przyszedł do mnie bardziej potrzebuje konsultacji z terapeutą uzależnień, to przekierowuje go właśnie do takiego specjalisty. Kolejną sprawą jest to, że mogą zdarzyć nam się klienci, na współpracę z którymi nie jesteśmy przygotowani merytorycznie np. klient ze zdiagnozowanym zaburzeniem osobowości, bardziej będzie potrzebował procesu psychoterapeutycznego niż konsultacji psychologicznej. W takiej sytuacji, jeśli nie jesteśmy psychoterapeutą, również dobrze byłoby takiego klienta przekierować. I sytuacji z przekierowywaniem klientów jest jeszcze więcej o czym pisałam w artykule -> Kiedy przekierować klienta i jak to zrobić? W każdym razie, niezależnie od powodów, dlaczego nie możemy współpracować z danym klientem, bardzo ważne jest, żeby dać klientowi jakieś dane kontaktowe do specjalisty, do którego uważamy, że ta osoba powinna się zgłosić.
Kolejną sprawą jest to, że czasem potrzebujemy wsparcia merytorycznego i drobnej podpowiedzi z różnych obszarów psychologii, czym więcej osób znamy, tym szybciej uzyskamy właściwą odpowiedź od specjalisty z danego obszaru. Współpraca pomiędzy psychologami jest bardzo ważna i większość psychologów jest na to otwarta.
Superwizor i/lub osoba służąca merytorycznym wsparciem
Ogólnie przyjęte jest to, że psychoterapeuci lub osoby, które są w trakcie szkoły psychoterapii powinny korzystać z konsultacji z superwizorem. I w takiej sytuacji to właśnie superwizorzy są najbardziej odpowiednimi osobami do konsultowania pracy z klientami. Superwizor jest osobą bardzo doświadczoną, która ukończyła szkołę superwizorów w danym nurcie psychoterapeutycznym. Odrobinę inaczej jest w przypadku poszukującego wsparcia psychologa, który świadczy usługi pomocy/wsparcia psychologicznego. Wtedy tak naprawdę osoba, z którą chcemy skonsultować pracę z klientem, nie musi mieć statusu superwizora, ponieważ taki psycholog nie prowadzi psychoterapii, a „jedynie” konsultacje i/lub wsparcie psychologiczne. Wobec tego, wsparciem dla młodego psychologa może być zdecydowanie bardziej doświadczony psycholog, najlepiej z wieloletnim stażem pracy. Myślę, że na każdym etapie naszej drogi zawodowej dobrze jest konsultować naszą pracę z kimś bardziej doświadczonym, ale szczególnie jest to ważne na samym początku drogi zawodowej. Uważam, że bez kogoś z kim możemy przedyskutować swoją pracę, podzielić się wątpliwościami i uzyskać wsparcie, może być nam trudno na początku i może to rodzić sporo obaw odnośnie pracy zawodowej.
Notatnik/Remarkable/Tablet – narzędzie do tworzenia notatek
Nie wyobrażam sobie pracy w gabinecie bez robienia notatek. Zawsze na początku pierwszego spotkania z nowym klientem pytam o pozwolenie na robienie notatek i jeszcze nigdy nie usłyszałam odpowiedzi odmownej. Notatki naprawdę pomagają, szczególnie jeśli się pracuje dosyć dużo. Ja jestem w tym temacie dosyć staroświecka i używam zwykłej kartki papieru i długopisu, a później te notatki trzymam zamknięte pod kluczem. Jednak patrząc na moje młodsze koleżanki, myślę, że jakaś elektroniczna wersja sporządzania i przetrzymywania notatek jest znacznie wygodniejsza. W ostatnim czasie ogromną popularnością w świecie psychologów cieszą się ReMarkable, czyli stworzone dla studentów narzędzie, które pisane odręcznie po ekranie notatki przenosi w świat cyfrowy. Podobne rozwiązanie można znaleźć na tabletach, ale podobno nie jest to tak wygodne. To na czym będziemy robić notatki jest tak naprawdę drugorzędne, najważniejsza jest kwestia ich przechowywania. Musimy mieć pewność, że do naszych notatek nikt nie będzie miał dostępu, w końcu zbieramy bardzo, bardzo wrażliwe dane.
Dokumenty – kontrakt, RODO i zgoda rodziców
Jeśli pracujesz w jakieś placówce, to powinieneś/aś dostać gotowe formularze, których używa się w danej instytucji. Każde miejsce rządzi się swoimi prawami, ale te trzy dokumenty, o których piszę poniżej powinien używać każdy.
Zgoda rodziców na konsultację psychologiczną dziecka
Z tym dokumentem zazwyczaj jest sporo kłopotów i masa pytań. Od lat toczą się dyskusję, kiedy dajemy taki dokument do podpisu, komu i czy wystarczy podpis jednego rodzica, czy musimy mieć zgodę dwóch rodziców. W myśl zasady, że lepiej jest mieć jeden podpis za dużo, niż za mało, dobrze jest podpisywać taki dokument, z każdym rodzicem, którego dziecko współpracuje z nami w jakiejkolwiek formie, czy to będzie konsultacja psychologiczna, diagnoza psychologiczna, czy psychoterapia – nie ma znaczenia, zgodę należy podpisać, jeśli dziecko nie ma ukończonych 18 lat. To teraz trudniejsza odpowiedź, na najczęściej zadawane pytanie – czy zgodę muszą podpisać oboje z rodziców? Tak, jeśli oboje rodziców ma pełne prawa rodzicielskie należy uzyskać podpis od jednego i drugiego rodzica. Jeśli z jednym z rodziców nie mamy możliwości nawiązania kontaktu np. przebywa w więzieniu, szpitalu, lub nie jesteśmy w stanie z innych powodów nawiązać z nim kontaktu, to możemy zastanowić się nad rozwiązaniem takim, że prosimy drugiego rodzica, z którym mamy kontakt, że poprosi tego rodzica, z którym nie mamy kontaktu o deklarację, że dołoży wszelkich starań, aby tego drugiego rodzica poinformować o współpracy z nami. Takie rozwiązanie może rodzić dużo nadużyć, dlatego warto zastanowić się nad tym, czy jesteśmy gotowi na ewentualnie konflikty z rodzicami. Może zdarzyć się taka sytuacja, że jednemu z rodziców będzie bardzo zależało, aby dziecko uczestniczyło w spotkaniach z psychologiem i wiedząc, że drugi rodzic się na to nie zgodzi, ten pierwszy celowo może nam utrudniać kontakt z tym drugim rodzicem. Jeśli jednak rodzic nie wyrażający zgody na przychodzenie dziecka do psychologa, dowie się, że dziecko uczestniczy w takich kontaktach, możemy mieć kłopoty. I ostatnia sytuacja – jeśli wiemy, że jedno z rodziców nie wyraża zgody na spotkanie dziecka z psychologiem, to lepiej jest nie podejmować się takich konsultacji.
Kontrakt – zabezpieczenie klienta i Twoje
Odnośnie podpisywania kontraktu również pojawia się kilka wątpliwości. Właściwie jak we wszystkich dokumentach psychologicznych nie ma jednego zapisu, który regulowałby wszelkie nasze wątpliwości, dlatego też do kontraktu – jak powinien on wyglądać, kiedy powinno się go podpisywać itd. są różne opinie. Są instytucje, które na dzień dobry, jeszcze przed pierwszym spotkaniem klienta z psychologiem wymagają podpisania kontraktu, np. na recepcji przed pierwszą wizytą. Znam psychologów, którzy w ogóle kontraktu z klientami nie podpisują. Jednak taka najczęściej przyjęta zasada jest taka, że kontrakt podpisuje się po pierwszej sesji. Jeśli ustalimy jakieś cele wsparcia psychologicznego lub psychoterapeutycznego, to możemy wtedy z klientem taki kontrakt podpisać.
Co powinno znaleźć się w kontrakcie jest mocno uzależnione od podejścia psychologa, ale podstawą są ustalenia co do płatności, zasad odwoływania sesji, kontaktu poza sesjami, odwołanie do kodeksu etyki zawodu psychologa, tajemnicy zawodowej i informacja o odbywaniu przez psychologa superwizji.
RODO – zgoda na przetwarzanie danych osobowych
Od kilku lat bardzo istotny i również bardzo kontrowersyjny dokument w gabinecie psychologicznym. Choć długo całe towarzystwo psychologiczne opierało się podpisywaniu z klientami tych dokumentów, tak weszły one na stałe w nasze życie i żeby nie robić sobie problemów, takie dokumenty powinniśmy mieć w gabinecie i podpisywać je z każdym klientem. W dużym skrócie – w takiej zgodzie na przetwarzanie danych osobowych powinna się znaleźć informacja co, gdzie i kiedy robimy z danymi pozyskanymi od Klienta.
Myślę, że jeśli skompletujesz wszystkie elementy, o których pisałam, to możesz mieć poczucie dobrego przygotowania od strony bardzo praktycznej do zawodu psychologa. Jeśli coś jeszcze przychodzi Ci do głowy, co warto byłoby przygotować przed podjęciem pierwszej pracy w zawodzie, to daj znać w komentarzu.
Powyższe dokumenty możesz potraktować jako przykłady i stworzyć swoją wersję, bardziej dostosowaną do prowadzonej przez Ciebie działalności. Możesz skorzystać z tych gotowych wersji, które możesz pobrać za darmo, natomiast pamiętaj, że czasem są jakieś zmiany prawne, więc wtedy dobrze jest takie dokumenty aktualizować.
Wow! Robisz wspaniałą rzecz pisząc o tym wszystkim. Dziękujęn